วันพุธที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553

เทคนิคการสอนภาษาอังกฤษ บทสัมภาษณ์อาจารย์สาริน งามจิตร์

........ในประเทศเราทุกวันนี้เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าภาษาอังกฤษมีความจำเป็นในการศึกษาและการทำงาน ความก้าวหน้าในวิทยาการของต่างประเทศที่มีมากกว่าทำให้เราต้องอ่านตำราภาษาอังกฤษ ติดต่อศึกษาแลกเปลี่ยนความรู้ความก้าวหน้า ความจำเป็นอันเดียวกันนี้เองทำให้คนทำงานต้องรู้ภาษาอังกฤษ เพื่อโอกาสในการได้รับเลือกเข้าทำงานและความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ผู้เขียนเองชอบเรียนภาษาอังกฤษมาตั้งแต่ยังเป็นนักเรียนและเป็นคนตั้งใจเรียนอยู่เป็นทุนเดิม นอกจากนี้ ยังโชคดีได้พบอาจารย์ซึ่งมีความรู้ภาษาอังกฤษและเทคนิคการถ่ายทอดดีเยี่ยม ความเก่งและทุ่มเทของอาจารย์ทำให้ลูกศิษย์มีแรงจูงใจที่จะเรียนและรักภาษาอังกฤษไปโดยปริยาย ความรู้ที่อาจารย์ให้เป็นพื้นฐานมาจนถึงทุกวันนี้ที่กลายมาเป็นครูสอนภาษาอังกฤษ ก็ยังมีอาจารย์เป็นต้นแบบวันนี้ผู้เขียนจึงขอนำเสนอบทสัมภาษณ์ อาจารย์สาริน งามจิตร์ เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวการเป็นนักเรียนและครูสอนภาษาอังกฤษซึ่งอาจเป็นประโยชน์ต่อนักเรียนและเพื่อนครูด้วยกัน  ขอทราบประวัติและคุณวุฒิของอาจารย์ค่ะเกิดที่ อ.เมือง จังหวัด พะเยา เรียนชั้นประถมปีที่ 1-3 ที่พะเยา แล้วย้ายมาเรียนต่อที่กรุงเทพฯ ตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 – ม.ศ. 3 ที่โรงเรียนผดุงดรณี-โปร่งใจ หลังจากนั้นไปเรียนต่อชั้น ม.ศ. 4 – 5 ที่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ในปี 2516 ได้เข้าศึกษาต่อที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยเอกวิชาภาษาอังกฤษ วิชาโท คือ ประวัติศาสตร์ และภาษาไทย เริ่มรับราชการครูที่โรงเรียน ราชวินิตบางแก้ว เมื่อปี พ.ศ. 2520 แล้วย้ายมาสอนที่โรงเรียนเตรียมอุดมฯ ปี พ.ศ. 2524 เดินทางไปเรียนปริญญาโทที่สหรัฐอเมริกา ปี พ.ศ. 2527 ได้รับปริญญา M.A. จาก Central Missouri State University แล้วก็กลับมาสอนที่โรงเรียน เตรียมอุดม ค่ะ อาจารย์มีความรู้ภาษาอังกฤษดีเยี่ยม ช่วยบอกหน่อยค่ะว่าจะเรียนภาษาอังกฤษให้ประสบความสำเร็จอย่างนี้ได้อย่างไร ก่อนอื่นครูคงต้องขอออกตัวก่อนว่า ภาษาอังกฤษของครูคงไม่ถึงขั้นดีเยี่ยมหรอกค่ะ เพียงแต่สามารถใช้สื่อสารได้ดีพอสมควร สำหรับใครก็ตามที่อยากเก่งภาษาอังกฤษ ปัจจัยที่สำคัญที่สุดก็คือ ต้อง มีความรักในภาษาอังกฤษเสียก่อน เมื่อเราชอบอะไรแล้ว เราก็จะมีความพากเพียรที่จะทำสิ่งนั้นให้ออกมาดีที่สุด นอกจากความชอบแล้ว ปัจจัยต่อมาก็คือ เราได้รับการสอนจากใคร สำหรับตัวครูต้องเรียกว่า ครูโชคดีมากๆ ที่ได้ครูภาษาอังกฤษคนแรกในชีวิตที่น่ารักและให้กำลังใจในการเรียนเป็นที่สุด เพราะครูเป็นเด็กบ้านนอกมาเริ่มเรียนภาษาอังกฤษ ตอนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ซึ่งคนอื่นๆ เขาเรียนมาก่อนเราถึง 4-5 ปี แต่คุณครูวีณา ซึ่งเป็นครูภาษาอังกฤษ
........คนแรกของครูในโรงเรียนผดุงดรุณีได้มีส่วนช่วยอย่างมากๆ โดยเฉพาะ เรื่องคำศัพท์ คุณครูเรียกมาอ่านก่อนเข้าชั้นเรียนทุกเช้า ทำให้คำศัพท์ของครูเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ภายในเวลาเพียง 1 ปี ครูก็สามารถเรียนตามเพื่อนๆ ได้และก็สามารถแซงหน้าเพื่อนๆ อีกหลายคนได้ในเวลาต่อมา นอกจากนี้ครูก็ชอบฟังเพลงภาษาอังกฤษ ชอบดูภาพยนตร์ต่างประเทศ ชอบดู UBC ซึ่งสามารถช่วยเพิ่มทักษะด้านต่างๆ ได้ดี  นอกจากจะมีความรู้ในวิชาที่สอนดีเยี่ยมแล้ว อาจารย์ยังสามารถถ่ายทอดความรู้นี้ให้กับนักเรียนได้เต็มที่ อาจารย์คิดว่าปัจจัยอะไรทำให้ครูคนหนึ่งสามารถสอนภาษาอังกฤษได้ดีสำหรับเรื่องการสอนภาษาอังกฤษให้ได้ดีนั้น ครูคิดว่า ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยมากเลยค่ะ เหมือนกับการปลูกพืช ก่อนอื่นเราต้องดูเนื้อดิน ก่อนว่า ดินแปลงนี้เราจะปลูกพืชลงไปนั้นเป็นดินชนิดไหน ดี หรือด้อยประการใด เช่นเดียวกับนักเรียน เวลาที่ครูสอนเด็กค่อนข้างอ่อน ก็ใช้วิธีหนึ่ง และถ้าสอนนักเรียนที่เก่งแล้ว ก็จะใช้อีกวิธีหนึ่ง มิเช่นนั้นแล้ว การเรียนการสอนจะน่าเบื่อมากๆ ถ้าครูผู้สอนไม่ปรับวิธีการสอน ปัจจัยที่สองก็คือ ครูผู้สอนต้องมีความรู้ในวิชาที่ตัวเองสอนอย่างแม่นยำและถูกต้อง มิฉะนั้นจะทำให้นักเรียนหมดศรัทธาในตัวครูผู้สอนได้ ดังนั้น ครูจึงเตรียมการสอนอย่างเต็มที่ก่อนเข้าสอนและดูข่าว อ่านหนังสือพิมพ์ ทุกเช้า เพื่อสามารถโยงเรื่องต่างๆ เข้าสู่บทเรียน เพื่อทำให้การเรียนไม่น่าเบื่อ และนักเรียนจะได้คำศัพท์ใหม่ ๆ เพิ่มขึ้นและนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ด้วย ปัจจัยต่อมาก็คือ เปิดโอกาสให้นักเรียนได้ซักถามได้เต็มที่ ถ้าเจอคำถามที่ตอบไม่ได้ ครูก็จะบอกกับนักเรียนตรงๆ ว่าครูไม่ทราบ หรือไม่แน่ใจ แต่ครูจะไปค้นหาคำตอบมาให้ทีหลัง โดยไม่ต้องกลัวเสียหน้า เพราะถ้าครูคนไหนตอบผิดๆ ไปจะเกิดผลเสียมากกว่า ผลดีค่ะ สำหรับตัวครูเอง จะบอกกับนักเรียนเสมอ ครูไม่ใช่เจ้าของภาษา ดังนั้นจึงเป็นไปไม่ได้ที่จะต้องรู้ทุกเรื่อง การอ่านหนังสือภาษาอังกฤษมากๆ จะช่วยได้มากเลยค่ะ ในการหาความรู้แล้วนำมาถ่ายทอดอีกทีหนึ่ง และประการสุดท้ายที่ครูคิดว่าสำคัญมากในการสอนภาษาอังกฤษให้ได้ดีก็คือ พยายามทำให้นักเรียนสนุกในการเรียนและทำให้นักเรียนเห็นว่าเมื่อเรียนไปแล้ว เขาสามารถใช้ประโยชน์ได้จริงๆ ซึ่งบางครั้งครูก็อาจจะต้องทำตัวเป็น Entertainer เพื่อให้นักเรียนมีความสุขในการเรียนค่ะ  การสอนที่โดดเด่นมากของอาจารย์คือ การให้ Input อาจารย์ให้ศัพท์เยอะมากและสอนทั้งความหมาย ไวยากรณ์และการใช้ ในความเห็นของอาจารย์ ศัพท์มีความสำคัญในการเรียนอย่างไรคะ และ อาจารย์แนะนำว่าควรสอนศัพท์อย่างไรในเรื่องการสอนคำศัพท์ และไวยากรณ์ให้กับนักเรียนนั้น ครูคิดว่า นักเรียนส่วนใหญ่มักจะเรียนไวยากรณ์ โดยการท่องจำ โดยไม่เข้าใจว่า ทำไมจะต้องใช้รูปประโยคแบบนั้น ซึ่งพอถึงเวลาจะต้องนำไปใช้จริงๆ ก็ไม่สามารถเขียนประโยคที่ถูกต้องได้ ดังนั้น ทุกครั้งที่ครูสอนไวยากรณ์ให้นักเรียนแล้ว ครูจะทำ Quiz สั้นๆ เพื่อทดสอบความเข้าใจของนักเรียนเสมอ ถ้าพบว่า นักเรียนคนไหนยังไม่เข้าใจก็จะเรียกมาอธิบายซ้ำอีกครั้ง หรือจนกว่าจะเข้าใจ สำหรับครูเอง คิดว่า ตัวเราเรียนอะไรด้วยความเข้าใจแล้ว เราจะจำได้จนวันตาย แต่การท่องจำ เมื่อเวลาผ่านไปไม่นาน เราก็จะลืมได้ นอกจากนี้เวลาสอนไวยากรณ์ ครูก็จะพยายามยกตัวอย่างจากเรื่องที่ใกล้ตัว หรือเรื่องนักเรียนสนใจ เพื่อทำให้ตัวอย่างนั้นๆ อยู่ในความทรงจำของนักเรียน สำหรับการสอนคำศัพท์นั้น ก็สำคัญ พอๆ กับการสอนไวยากรณ์
โดยเฉพาะ นักเรียนไทยจะมีปัญหาเรื่องคำศัพท์มากๆ เวลาอ่านภาษาอังกฤษ ก่อนอื่น ครูจะพยายามแตกศัพท์ให้นักเรียนมากๆ เพื่อจะได้รู้จักหน้าที่ของคำ และรู้จัก root word แล้วสามารถแตกศัพท์ โดยการเติม prefix หรือ suffix ก็จะทำให้นักเรียนได้รู้จักศัพท์มากขึ้น ต่อมาก็คือ พยายามให้นักเรียนรู้จักเดาความหมายของคำศัพท์จาก Context ดังนั้น เวลาครูสอนก็จะสอนจาก Context ไม่ใช่สอนเป็นคำๆ โดดๆ เพราะนักเรียนจะจำไม่ได้ และถ้าสามารถเล่าที่มาที่ไปของคำศัพท์นั้นๆ ได้จะยิ่งทำให้นักเรียนสามารถจำคำศัพท์นั้นๆ ได้ดียิ่งขึ้น ปัญหาอีกอย่างหนึ่งในการสอนคำศัพท์ภาษาอังกฤษให้กับนักเรียนก็คือ การแปลคำศัพท์ให้กับนักเรียน เพราะบางครั้งภาษาไทยมีคำเดียว แต่ภาษาอังกฤษมีถึง 3-4 คำ ถ้าครูผู้สอนไม่แจกแจงอย่างถูกต้อง เวลาที่นักเรียนนำไปใช้ก็จะใช้อย่างผิดๆ เช่น คำว่า “โอกาส” ภาษาอังกฤษจะมีคำว่า Chance, Opportunity, Occasion ดังนั้น ครูผู้สอนต้องเข้าใจการใช้คำศัพท์เหล่านี้ในภาษาอังกฤษได้อย่างดีก่อน แล้วจึงจะสามารถอธิบายและยกตัวอย่างประกอบให้กับนักเรียนได้ เพราะจากประสบการณ์ในการสอนมากกว่า 26 ปี ครูพบว่า เวลาให้นักเรียนแต่งเรียงความเป็นภาษาอังกฤษ นักเรียนไทยจะมีปัญหาในการเลือกหาคำศัพท์ที่ถูกต้องมาใช้ในประโยคเสมอ นอกจากนี้ เนื่องจากทุกวันนี้ เราอยู่ในโลกที่ไร้พรมแดน ทำให้คำศัพท์ใหม่ๆ เกิดขึ้นแทบทุกวัน ดังนั้น จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ครูผู้สอนภาษาอังกฤษจะต้องใฝ่รู้ มิเช่นนั้น ก็จะตามนักเรียนไม่ทัน โดยเฉพาะ technical terms ต่างๆ สำหรับการสอนคำศัพท์ให้กับนักเรียนนั้น ถ้าจะให้ดี ครูผู้สอนควรจะให้ความหมายเป็นภาษาอังกฤษง่ายๆ ให้กับนักเรียนด้วย อย่าแปลเป็นภาษาไทยอย่างเดียว และถ้าจะทดสอบว่า นักเรียนเข้าใจหรือไม่ ก็ให้นักเรียนเลือกคำศัพท์ที่สอนไปแล้ว ไปแต่งประโยคด้วยตนเอง ก็จะทำให้เรารู้ว่า นักเรียนรู้จักหน้าที่ของคำ และความหมายของศัพท์หรือไม่ มีนักเรียนจำนวนมากที่ชอบนำคำคุณศัพท์ไปใช้เป็นคำกริยา เพราะเวลาแปลคำศัพท์จากภาษาอังกฤษ ซึ่งจะเป็นคำคุณศัพท์ แต่ตรงกับคำกริยาในภาษาไทย เช่น คำว่า “โกรธ” เวลานักเรียนเขียนเป็นภาษาอังกฤษ หรือพูด ก็มักจะบอกว่า “I angry.” ซึ่งผิด ดังนั้นเราต้องอธิบายว่า angry เป็น adj. ไม่ใช่ “verb” จะต้องใช้ตามหลัง v. to be หรือ Linking Verbs เป็นต้น ครูคิดว่า ถ้านักเรียนแยกแยะหน้าที่ของคำได้ และสามารถเข้าใจความหมายของศัพท์ใน context ที่แตกต่างกันได้ ก็จะทำให้นักเรียนเรียนคำศัพท์ได้อย่างดี และใช้ได้อย่างถูกต้อง  อาจารย์ใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อในการสอนและสนทนานอกห้องเรียน ซึ่งมีส่วนทำให้นักเรียนได้รับ input มากและมีแรงจูงใจในการเรียน อาจารย์มีหลักในเรื่องสื่อในการสอนอย่างไรคะ เรื่องการใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อในการสอนและการสนทนานอกห้องเรียนนั้น ครูคิดจำเป็นอย่างยิ่ง สำหรับการเรียนการสอนในปัจจุบัน เพราะโรงเรียนไทยในปัจจุบันนี้ยังไม่สามารถที่

1 ความคิดเห็น: